Angielskie przedimki a, an i the – o co w ogóle chodzi?
Pamiętam, że przedimki były dla mnie pierwszym zaskoczeniem w języku angielskim. Dlaczego? Bo nie pojawiają się w języku polskim, a pojawiły się na mojej pierwszej lekcji angielskiego.
Chodzi o przedimki a, an i the, które pojawiają się (lub nie) przed rzeczownikami lub wyrażeniami rzeczownikowymi w angielskich zdaniach. Do tego jest jeszcze tzw. przedimek zerowy, którego… nie ma, bo go w zdaniu nie widać.
Dlatego właśnie dla Polaków uczących się języka angielskiego przedimki mogą stanowić wyzwanie. Bo to zupełnie nowy i obcy element języka do ogarnięcia.
Ale jeśli na przykład uczysz się któregoś z języków romańskich albo niemieckiego, okazuje się, że angielskie przedimki to pikuś. Pan Pikuś. I tak o nich należy myśleć 😉
Usystematyzujmy temat samych form przedimków, ponieważ przyda nam się to w dalszej części wpisu:
- a – to przedimek nieokreślony (idefinite article).
- an – to także przedimek nieokreślony (idefinite article). Różnica między a i an jest taka, że an występuje przed słowami, których wymowa zaczyna się od samogłoski (np. apple), a a występuje we wszystkich innych przypadkach, gdy należy użyć przedimka nieokreślonego.
- the – to przedimek określony (definite article).
- ( ) – to tzw. przedimek zerowy (zero article). Jeśli wypada na niego, to manifestuje swoją „obecność” brakiem obecności.
Jak ogarnąć angielskie przedimki a, an i the?
Zwykle strony i teksty dotyczące stosowania a, an i the przedstawiają ten temat z perspektywy samych przedimków.
Mówią, że przedimek nieokreślony a należy stosować w następujących przypadkach, przedimek nieokreślony an w następujących, przedimek określony the w tych, a przedimek zerowy w tamtych.
Fajnie. Da się to ogarnąć i może się to przydać.
Ja dzisiaj chciałbym jednak spojrzeć na temat angielskich przedimków z drugiej strony.
Nie z punktu widzenia przedimków, lecz z punktu widzenia rzeczowników.
Dlaczego tak? Ponieważ używając języka punktem wyjścia jest przecież rzeczownik lub wyrażenie rzeczownikowe, którego chcesz użyć a nie sam przedimek.
Dla usystematyzowania tego, o czym mowa, rzeczownik to słowo opisujące ludzi, rzeczy, miejsca lub pojęcia. Na przykład, car (samochód).
Wyrażenie rzeczownikowe to rzeczownik z dodatkowym słowem lub wyrażeniem go opisującym. Na przykład red car (czerwony samochód).
Angielskie przedimki a, an, the – klucz do sukcesu
Na czym polega podejście „od strony” rzeczownika?
Jeśli będziesz w stanie odpowiednio dany rzeczownik sklasyfikować, będziesz wiedzieć, czy i jakim przedimkiem go poprzedzić.
Co znaczy sklasyfikować? To znaczy zaliczyć go do odpowiedniej grupy rzeczowników, do której przypisany jest odpowiedni przedimek.
Chodzi o to, aby zrozumieć logikę stosowania poszczególnych przedimków w zależności od tego, jaki rzeczownik lub wyrażenie rzeczownikowe masz przed sobą.
Nie ucz się na pamięć, co z czym się łączy.
Zrozum zasady i wykorzystaj myślenie, aby wiedzieć, jak prawidłowo użyć przedimków.
Metoda na angielskie przedimki
Zasady używania przedimków (czy w ogóle, a jeśli tak, to który) ująłem w formie pytań dotyczących rzeczownika lub wyrażenia rzeczownikowego, które możesz zadać szukając właściwego przedimka.
Odpowiedzi na te pytania mają Ci pomóc dojść do wniosku, który przedimek będzie prawidłowy, bo rzeczownik spełnia określone kryteria wyboru.
Zanim przejdziemy do samych pytań, pamiętaj, że jakąkolwiek metodę wyboru przedimka nie wybierzesz, na koniec masz w angielskim tylko(!) cztery opcje do wyboru: a, an, the i przedimek zerowy ( ).
Jakie pytania zadać, by wiedzieć, który przedimek użyć?
Pytań jest w sumie pięć.
Pytanie 0: Czy przed rzeczownikiem jest jakieś (do)określenie?
To pytanie 0, bo problem stosowania przedimka może rozwiązać się sam.
A co to jest (do)określenie?
W skrócie, chodzi o to, czy przed rzeczownikiem pojawia się słowo (inne niż przedimek), które go w jakiś szczególny sposób określa.
Są tutaj trzy możliwości.
- Angielskie determiners: some, many, much, any, no, every, each. Na przykład, Give me some water.
- Zaimki wskazujące: this, that, these, those. Na przykład, I like these flowers.
- Zaimki dzierżawcze: my, your, his, her, its, our, your, their. Na przykład, It’s my phone.
Jeżeli przed rzeczownikiem stoi którekolwiek z powyższych słów, sprawa jest prosta.
Żaden przedimek nawet nie zbliży się do tego słowa.
Gdy mamy już tę sprawę wyjaśnioną pozostają nam cztery pytania, aby wiedzieć dokładnie z jakim rzeczownikiem mamy do czynienia, i – co ważne z punktu widzenia tego wpisu – z jakim przedimkiem będzie się on pokazywał.
Pytanie 1: Czy rzeczownik jest policzalny, czy niepoliczalny?
Rzeczowniki policzalne to najkrócej te, które opisują ludzi i rzeczy, które można policzyć, np. car (samochód). Nawet jeśli liczba tych obiektów jest nieskończona, np. stars (gwiazdy).
Rzeczowniki niepoliczalne z kolei to te, które opisują substancje (np. water) lub pojęcia (np. love). Nie da się policzyć wody ani miłości.
Jak policzalność rzeczownika przekłada się na przedimki?
Jeśli masz do czynienia z rzeczownikiem policzalnym nadal może on być poprzedzony którymkolwiek z zaimków. Wiem, że na razie ten wniosek nie pomaga, ale obiecuję, że będzie pomocny później.
I want to live in a house. Chcę mieszkać w domu.
I eat an apple every day. Codziennie jem jabłko.
Houses are expensive these days. Obecnie domy są drogie.
The apples in the salad come from Poland. Jabłka w tej sałatce pochodzą z Polski.
Z kolei, jeśli rzeczownik jest niepoliczalny, opcje przedimków zawężają się do tylko dwóch: albo przedimek określony the albo przedimek zerowy ( ).
Sugar is not good for your health. Cukier nie jest dobry dla Twojego zdrowia.
The sugar I put in my tea was brown. Cukier, który dodałem do herbaty był brązowy.
To już jakiś konkret.
Pytanie 2: Czy rzeczownik jest w liczbie pojedynczej czy mnogiej?
Liczba pojedyncza rzeczownika opisuje jedną „sztukę” danego rzeczownika. Na przykład, house to dom. Jeden dom.
Liczba mnoga rzeczownika wchodzi do gry, gdy masz do czynienia z dwoma lub więcej „egzemplarzami” rzeczownika. Na przykład, four houses, czyli cztery domy.
Czy rzeczowniki niepoliczalne mogą mieć liczbę mnogą? Mogą. W szczególnych przypadkach, które poznasz przed końcem tego wpisu.
W kontekście przedimków, jeśli rzeczownik występuje w liczbie pojedynczej nadal wszystkie opcje są na stole.
Przed rzeczownikiem w liczbie pojedynczej może występować (oczywiście w zależności od kontekstu, ale nad tym właśnie pracujemy) zarówno a, an, the, jak i przedimek zerowy ( ).
I want to live in a house. Chcę mieszkać w domu.
I eat an apple every day. Codziennie jem jabłko.
The sugar I put in my tea was brown. Cukier, który dodałem do herbaty był brązowy.
Anger does not help. Gniew nie pomaga.
Jeśli chodzi o rzeczownik w liczbie mnogiej, tu liczba opcji ponownie spada do dwóch: albo przedimek określony the albo przedimek zerowy ( ).
I don’t like apples. Nie lubię jabłek.
The apples in the salad come from Poland. Jabłka w tej sałatce pochodzą z Polski.
Z pewnością zauważyłeś, że zarówno dla policzalności/niepoliczalności, jak i pojedynczości/mnogości wnioski dotyczące użycia przedimków są takie same.
To prawda. Po co zatem stosować te kryteria podziału? Bo okażą się bardzo pomocne już za chwilę.
Pytanie 3: Czy chodzi o „jakikolwiek” czy o „konkretny” rzeczownik?
I to jest w sumie najważniejsze pytanie tego „algorytmu”.
Nie chodzi tu oczywiście o użycie w zdaniu jakiegokolwiek dowolnego rzeczownika, ale o charakter tego rzeczownika, który jest użyty.
„Jakikolwiek” lub „jakiś” to taki jeden z wielu, przykład lub reprezentant danej kategorii, odnoszący się do osoby, rzeczy lub pojęcia w sensie ogólnym.
Angielskie słowo, które bardzo dobrze oddaje sens słowa „jakikolwiek” to any.
Na przykad:
I want to live in a house. Chcę mieszkać w domu.
Nie jest tu ważne w jakim domu. Po prostu w jakimś domu a nie w mieszkaniu w bloku.
I eat an apple every day. Codziennie jem jabłko.
Nie ważne jakie. Po prostu jakieś jabłko.
Houses are very expensive these days. Obecnie domy są drogie.
Chodzi o generalną kategorie nieruchomości, a nie jakikolwiek konkretne domy, które akurat są drogie.
Sugar is not good for your health. Cukier nie jest dobry dla zdrowia.
Chodzi generalnie o cukier jako substancję. Bez względu na to, w jakiej formie go spożywasz.
Po drugiej stronie znajdują się rzeczowniki „konkretne” (specific).
„Konkretny” rzeczownik to taki, gdy wiadomo dokładnie o którą osobę, rzecz, substancję lub pojęcie chodzi.
Na przykład:
The house at the end of the street is dazzling. Dom na końcu ulicy jest zachwycający.
Chodzi tu o konkretny dom na konkretnym końcu konkretnej ulicy.
The apple I ate today in the morning was very tasty. Jabłko, które zjadłem rano było bardzo smaczne.
Tu chodzi o to konkretne jabłko (nie inne), które zjadłem dziś rano (nie wczoraj ani przedwczoraj).
The houses in the neighbourhood are expensive. Domy w tej okoliczy są drogie.
W tym przypadku chodzi o dokładnie te domy, które znajdują się tej konkretnej dzielnicy.
The sugar I put in my tea was brown. Cukier, którym posłodziłem herbatę był brązowy.
Chodzi o tę konkretną porcję cukru, którą dodałem do swojej herbaty.
Dlaczego pytanie o „jakikolwiek” czy „konkretny” charakter rzeczownika jest tak kluczowe?
Bo tu następuje najważniejsza decyzja co do odpowiedniego przedimka.
Pytania wcześniejsze (o policzalność i o liczbę) są tylko pomocnicze.
Angielskie przedimki i „magiczna” formuła ich stosowania
Regułę stosowania przedimków a, an, the i przedimka zerowego ( ) w języku angielskim można najprościej ująć w ten sposób.
Część pierwsza: Jeśli masz do czynienia z rzeczownikiem (lub wyrażeniem rzeczownikowym) „konkretnym” (specific), użyj przedimka określonego the.
I like the dress you are wearing. Podoba mi się sukienka, którą masz na sobie.
The day I was born. Dzień, w którym się urodziłem.
The result of the experiment was surprising. Wynik eksperymentu był zaskakujący.
Część druga: Jeśli masz do czynienie z rzeczownikiem (lub wyrażeniem rzeczownikowym) „jakimkolwiek” (any), użyj przedimka zerowego ( ), chyba, że masz do czynienia z rzeczownikiem policzalnym w liczbie pojedynczej, wtedy użyj przedimek nieokreślony a lub an.
I buy apples and oranges for fruit salads. Kupuję jabłka i pomarańcze do sałatek owocowych.
Sugar is not good for your health. Cukier nie jest dobry dla twojego zdrowia.
An apple a day keeps the doctor away. Jedz codziennie jedno jabłko i lekarza widuj rzadko.
(a może to powiedzenie powinno raczej brzmieć: An apple a day keeps a doctor away? any doctor, prawda?)
To najbardziej ogólne, ale też bardzo przydatne ujęcie tematu stosowania przedimków a, an, the i przedimka zerowego ( ).
Jak widać, w przypadku “jakiegokolwiek” rzeczownika policzalnego w liczbie pojedynczej, stosujesz przedimek nieokreślony, ale nadal masz dwie opcje: a i an.
Ostanie pytanie przedimkowe pomoże wybrać Ci tę właściwą formę.
Pytanie 4: Czy wymowa rzeczownika rozpoczyna się od spółgłoski czy samogłoski?
Rzeczowniki (którym przynależy się przedimek nieokreślony) zaczynające się od spółgłoski będą poprzedzane przez przedimek a.
A house
Rzeczowniki, które zaczynają się o samogłoski będą poprzedzane przez przedimek an.
An apple
Zwróć uwagę, że nie chodzi o pisownię rzeczownika lecz jego wymowę.
Jeśli masz obok siebie dwie spółgłoski (a apple), łatwiej je wymówić jeśli wstawisz między nie jakąś inną głoskę. Dlatego w tym przypadku pojawia się an.
Uważaj jednak na słowa, które piszą się od samogłoski, ale niekoniecznie tak się wymawiają. Lub odwrotnie.
a university
„U” to samogłoska, ale w wymowie tego słowa pojawia się /juː/, dlatego fonetycznie nie ma tam samogłoski.
Drugi przykład, w drugą stronę to tak zwane nieme h (silent h).
an hour
Ponieważ w słowie hour nie wymawia się litery h, mimo, że pisownia wskazuje na użycie a, to wymowa zdecydowanie wymaga zastosowania przedimka an.
Angielskie przedimki a, an, the, ( ) – tabela Ci wszystko pokaże
Poniższa tabela systematyzuje wszystko to, o czym napisałem powyżej.
Znajdziesz w niej kategorie rzeczowników, o których była mowa z ich sekwencyjnym podziałem prowadzącym do konkretnego przedimka, którego należy użyć.
Przykłady dodatkowo zilustrują użycie tych przedimków w zdaniach.
Kliknij link poniżej i przejdź na stronę, na której możesz zobaczyć i pobrać tabelę w formacie pdf.
Zwróć uwagę na powtarzający się wzór opisany wyżej jako „magiczna” formuła, którą powtórzę tu jeszcze raz.
Jeśli masz do czynienia z rzeczownikiem opisującym coś konkretnego, pojawia się przedimek określony the.
W pozostałych przypadkach użyj przedimka zerowego ( ), chyba, że chodzi o „jakikolwiek” (any) policzalny rzeczownik w liczbie pojedynczej. Wtedy użyj a lub an odpowiednio do pierwszej głoski rzeczownika lub wyrażenia rzeczownikowego.
Ten wpis nie wyczerpuje tematu stosowania angielskich przedimków określonych i nieokreślonych.
Daje natomiast wystarczająco dużo wiedzy i wskazówek, by w ogromnej większości przypadków postawić na poprawny przedimek.
Język to schematy. Rozumiejąc jego zasady jesteś w stanie sprawniej nim operować. O takie właśnie zrozumienie zasad łączących rzeczowniki z przedimkami chodziło mi w tym wpisie.
Dobrego angielskiego
Marcin