Present Simple: co to jest?
Present Simple (czas teraźniejszy prosty) jest najczęściej używanym czasem gramatycznym w języku angielskim.
W sumie to nic dziwnego, bo w języku najczęściej opisujemy swoją teraźniejszość (jakkolwiek rozciągnięta w czasie by nie była) i chcemy to zrobić w sposób prosty.
No właśnie, prosty.
Present Simple jest „simple but not easy”, czyli „prosty, ale niełatwy”.
Prosty, bo rządzi się prostymi zasadami. Jednak niełatwy, bo te reguły kryją w sobie kilka pułapek, w które, zwłaszcza na początku nauki i używania języka angielskiego, można wpaść.
Ale nie martw się. Jestem przekonany, że po przeczytaniu tego wpisu angielski czas Present Simple stanie się dla Ciebie i prosty, i łatwy („both simple and easy”).
Rozpracujemy go w systematyczny i praktyczny sposób, przerabiając wszystkie kluczowe kwestie, które pozwolą Ci tworzyć piękne i poprawne zdania w czasie Present Simple.
Zaczynamy!
Present Simple: kiedy stosować ten czas
Czas Present Simple (jak przystało na każdy szanujący się czas w języku angielskim) ma swoje specyficzne zastosowania.
Oto cztery główne sytuacje, w których należy stosować Present Simple:
Opisywanie regularnych działań i codziennych czynności
Present Simple idealnie nadaje się do mówienia o czynnościach, które wykonujemy regularnie.
Na przykład, „I walk to work every day” (Codziennie chodzę do pracy pieszo) wskazuje na rutynową czynność, będącą powtarzalną częścią codziennego życia.
Stany trwałe
Używamy Present Simple do opisywania stanów postrzeganych jako trwałe lub długotrwałe.
Na przykład, „He lives in London” (On mieszka w Londynie) to przykład zdania, które wskazuje na stałą sytuację mieszkaniową.
Prawdy ogólne i fakty
Czas Present Simple służy też do wyrażania ogólnych prawd i niezmiennych faktów, takich jak, na przykład, „The sun rises in the east” (Słońce wschodzi na wschodzie).
Takie zdania są zawsze aktualne, bez względu na czas i sytuację.
Harmonogramy i planowane, powtarzalne wydarzenia
Tu również używamy czasu Present Simple.
Na przykład, „The train leaves at 6 p.m.” (Pociąg odjeżdża o 18:00) to typowe zastosowanie tego czasu do opisywania nawet przyszłych, ale z góry ustalonych i zaplanowanych wydarzeń.
Podobieństwa i różnice między Present Simple a polskim czasem teraźniejszym
Choć zdania utworzone w czasie Present Simple w języku angielskim zazwyczaj tłumaczymy na polski używając czasu teraźniejszego, to proces ten nie zawsze działa w odwrotnym kierunku.
Na przykład, polskie zdanie „Piję kawę” w zależności od kontekstu może być tłumaczone na angielski jako „I drink coffee” (Present Simple), sugerując rutynową czynność, lub jako „I am drinking coffee” (Present Continuous), jeśli chcemy wyrazić, że dzieje się to w tej chwili.
W języku angielskim Present Simple służy do opisywania regularnych, powtarzających się czynności, stanów trwałych i ogólnych prawd, a nie do opisywania czynności, które mają miejsce w danym momencie.
To rozróżnienie jest kluczowe i wskazuje na subtelne różnice w postrzeganiu czasu teraźniejszego i jego wyrażaniu w obu językach.
Zrozumienie tych niuansów pozwala na bardziej precyzyjne i efektywne stosowanie angielskich czasów gramatycznych. Ale o tym będzie więcej w innym wpisie.
Teraz wróćmy do czasu Present Simple.
Present Simple: charakterystyczne słownictwo i wyrażenia
Aby poprawnie używać czasu Present Simple, istotne i pomocne jest zrozumienie i właściwe stosowanie charakterystycznego słownictwa i wyrażeń, które często towarzyszą temu czasowi.
Są to tak zwane „signal words”.
Pojęcie to jest dużo szersze i wychodzi poza stosowanie czasu Present Simple. Występowanie określonych „signal words” w zdaniu często wskazuje, którego w ogóle czasu gramatycznego należy użyć.
Kluczowe słowa („signal words”) wskazujące na użycie Present Simple to przede wszystkim określenia związane z częstotliwością i regularnością, takie jak:
Określenia częstotliwości
Do najczęściej używanych należą „always” (zawsze), „usually” (zazwyczaj), „often” (często), „sometimes” (czasami), „rarely” (rzadko) i „never” (nigdy).
Na przykład, „She often goes to the gym after work” (Ona często chodzi na siłownię po pracy).
Określenia czasu
Wyrażenia takie jak „every day” (codziennie), „once a week” (raz w tygodniu), „on Mondays” (w poniedziałki) również są typowe dla Present Simple.
Na przykład, „I go to the cinema on Saturdays” (Chodzę do kina w soboty).
Wyrażenia komunikujące stałość lub powtarzalność
Często w Present Simple używamy także stałych wyrażeń takich jak „as a rule” (z reguły), „from time to time” (od czasu do czasu) czy „in general” (ogólnie rzecz biorąc).
Na przykład, „As a rule, he doesn’t eat after 8 p.m.” (Z reguły nie je po 20:00).
Znajomość tych wyrażeń jest niezwykle ważna, ponieważ pomagają one w precyzyjnym określeniu kontekstu sytuacji, o której mówimy.
Również w tłumaczeniach z języka polskiego na angielski, właściwe zastosowanie tych określeń częstotliwości i czasu może znacząco wpłynąć na wybór odpowiedniego czasu gramatycznego.
Present Simple: specyfika trzeciej osoby liczby pojedynczej
Jedną z najważniejszych kwestii gramatycznych do zrozumienia przy używaniu czasu Present Simple jest jego specyfika w odniesieniu do trzeciej osoby liczby pojedynczej.
W języku angielskim, gdy mówimy o innych osobach, rzeczach lub konceptach (reprezentowanych przez zaimki on, ona, to), czasownik w czasie Present Simple otrzymuje specjalną końcówkę.
W trzeciej osobie liczby pojedynczej (dla zaimków he, she, it, ale także z nazwami własnymi) dodajemy do czasownika końcówkę -s .
Jest to jedna z fundamentalnych zasad dotyczących użycia Present Simple.
Oto przykład odmiany przez osoby czasownika „walk”.
- I walk (Ja chodzę)
- You walk (Ty chodzisz)
- He/She/It walks (On/Ona/To chodzi)
- We walk (My chodzimy)
- You walk (Wy chodzicie)
- They walk (Oni/One chodzą)
Oto kilka szczegółów dotyczących końcówki -s:
Dodawanie końcówki -s lub -es
W przypadku większości czasowników, w trzeciej osobie liczby pojedynczej dodajemy końcówkę -s.
Na przykład, „He walks to school” (On chodzi do szkoły).
Jeśli czasownik kończy się na -sh, -ch, -ss, -x, -o, dodajemy końcówkę -es.
Na przykład, „She watches TV in the evening” (Ona ogląda telewizję wieczorem).
Wyjątki i nieregularności
Istnieją wyjątki, takie jak czasowniki kończące się na -y.
Jeśli przed -y znajduje się spółgłoska, zmieniamy -y na -ies, np. „He flies a kite” (On puszcza latawiec).
Jeśli jednak przed -y jest samogłoska, dodajemy tylko -s, np. „He plays guitar” (On gra na gitarze).
Czasowniki nieregularne
Niektóre czasowniki, jak „have”, zmieniają formę w trzeciej osobie na „has”, np. „She has a cat” (Ona ma kota).
Zrozumienie tych reguł jest niezbędne do poprawnego tworzenia zdań w Present Simple, zwłaszcza gdy opisujemy działania, nawyki, lub cechy osób trzecich.
Przypadek specjalny: użycie „do” i „does„
Zasada dodawania końcówki -s w trzeciej osobie liczby pojedynczej dotyczy także czasownika do. (He does it every day.).
Ale czasownik do oprócz swojego głównego znaczenia językowego (robić), może także pełnić funkcję pomocniczą w zdaniu. Staje się wtedy czasownikiem posiłkowym, używanym do tworzenia zdań pytających i przeczących.
W zdaniach tych w Present Simple mogą pojawić się dwie formy czasownika do: „do” i „does”.
Według reguł, które opisałem powyżej, „do” stosujemy dla I, you, we, they, natomiast „does” dla he, she, it.
Na przykład, „Do you walk to school?” (Czy chodzisz do szkoły?) i „Does he walk to school?” (Czy on chodzi do szkoły?).
Zrozumienie tych reguł jest niezbędne do poprawnego tworzenia zdań w Present Simple.
W kolejnym punkcie wpisu omówimy dokładniej, jak stosować „do” i „does” w pytaniach i zdaniach przeczących.
Present Simple: budowa zdań twierdzących, przeczących i pytań
Aby poprawnie tworzyć zdania w czasie Present Simple, ważne jest zrozumienie podstawowej struktury zdania w języku angielskim, która zazwyczaj obejmuje podmiot, czasownik i dopełnienie.
Oto jak to wygląda w przypadku zdań twierdzących, przeczących i pytających w czasie Present Simple:
Present Simple: zdania twierdzące
Struktura: Podmiot + Czasownik (+ Dopełnienie)
W zdaniu twierdzącym użyj czasownika w formie podstawowej (dla I, you, we, they) lub z końcówką -s/-es (dla he, she, it).
„I play football on Sundays” (Gram w piłkę nożną w niedziele).
„He reads a book every night” (On czyta książkę każdego wieczoru).
„They watch movies on the weekend” (Oni oglądają filmy w weekendy).
Present Simple: zdania przeczące
Struktura: Podmiot + don’t/doesn’t + Czasownik (+ Dopełnienie)
W tym przypadku „don’t” używamy z I, you, we, they, a „doesn’t” z he, she, it.
„You don’t drink tea in the morning” (Nie pijesz herbaty rano).
„She doesn’t use her phone at work” (Ona nie używa swojego telefonu w pracy).
„We don’t travel during winter” (Nie podróżujemy zimą).
Present Simple: pytania
Struktura: Do/Does + Podmiot + Czasownik (+ Dopełnienie)?
Używaj „do” dla I, you, we, they, a „does” dla he, she, it.
„Do you play the guitar?” (Czy grasz na gitarze?)
„Does he live near here?” (Czy on mieszka tu blisko?)
„Do they study English?” (Czy oni uczą się angielskiego?)
Present Simple: jedna końcówka -s na zdanie
Zwróć uwagę na zasadę „jedna końcówka -s na zdanie”.
Oznacza to, że gdy w pytaniu lub przeczeniu w czasie Present Simple dla trzeciej osoby liczby pojedynczej występuje „does” lub doesn’t” czasownik użyty w tym zdaniu nie będzie miał już tej końcówki. Przechodzi ona na czasownik posiłkowy do.
She lives in London.
She doesn’t live in London.
Does she live in London?
Pamiętaj! Jedna końcówka -s na zdanie.
Present Simple: typowe błędy i jak ich unikać
Chociaż Present Simple jest jednym z podstawowych czasów w języku angielskim, jego stosowanie może być źródłem typowych błędów, szczególnie dla osób uczących się tego języka od niedawna.
Oto niektóre z najczęstszych pomyłek oraz wskazówki, jak ich unikać:
Błędna końcówka w trzeciej osobie liczby pojedynczej
- Błąd: Opuszczanie końcówki -s/-es w trzeciej osobie liczby pojedynczej.
- Przykład: „She walk to school every day” zamiast „She walks to school every day”.
- Jak unikać: Zawsze pamiętaj (ćwicz i utrwalaj) o dodaniu -s/-es do czasownika, gdy mówisz o pojedynczej trzeciej osobie (he, she, it).
Niewłaściwe użycie 'do’ i 'does’
- Błąd: Używanie „do” zamiast „does” w trzeciej osobie liczby pojedynczej lub na odwrót.
- Przykład: „Do she like apples?” zamiast „Does she like apples?”.
- Jak unikać: Pamiętaj, że „do” używamy z I, you, we, they, a „does” z he, she, it oraz nazwami własnymi.
Mylenie Present Simple z Present Continuous
- Błąd: Używanie Present Simple do opisywania czynności aktualnie zachodzących, dziejących się „teraz”.
- Przykład: „I read a book now” zamiast „I am reading a book now”.
- Jak unikać: Używaj Present Simple do rutynowych działań, stanów trwałych i ogólnych prawd, a Present Continuous do działań zachodzących w momencie mówienia.
Nieprawidłowe użycie czasu w pytaniach i zdaniach przeczących
- Błąd: Używanie formy czasownika z końcówką -s/-es w pytaniach i zdaniach przeczących.
- Przykład: „Does she likes apples?” zamiast „Does she like apples?”.
- Jak unikać: W pytaniach i zdaniach przeczących zawsze używaj podstawowej formy czasownika (bez -s/-es).
Te typowe błędy mogą wydawać się niewielkie, ale mają znaczący wpływ na płynność i poprawność językową.
Simple Present i inne czasy gramatyczne
Powyższe kwestie są związane z prawidłowym użyciem czasu Present Simple jako takiego.
Innego typu problemy mogą się pojawić na styku użycia Present Simple lub innego czasu gramatycznego w określonym kontekście.
Wspomniałem już o możliwym użyciu Present Continuous dla teraźniejszych czynności mających miejsce teraz.
Inny problematyczny wybór to ten między Present Simple a Present Perfect jeśli chcesz opisać coś, to ma trwały charakter, ale odbywa się od jakiegoś określonego czasu. Użyjesz wtedy Present Perfect. Na przykład, „I have lived in London for ten years” (Mieszkam w Londynie od dziesięciu lat).
Ale ponieważ jest to wpis o czasie Present Simple, utnę teraz ten temat. Obiecuję jednak wrócić do niego w innym wpisie.
Present Simple: podsumowanie i kluczowe punkty do zapamiętania
Opanowanie czasu Present Simple jest często pierwszym ale też fundamentalnym krokiem w nauce języka angielskiego.
Oto podsumowanie najważniejszych aspektów i kluczowych punktów, które warto zapamiętać:
Zastosowanie Present Simple
- Używany do opisywania rutynowych działań, stanów trwałych, ogólnych prawd oraz harmonogramów i planowanych wydarzeń.
- Nie jest stosowany do opisywania czynności aktualnie zachodzących – w tym celu używamy Present Continuous.
Kluczowe słownictwo (signal words)
- Słowa wskazujące na częstotliwość, takie jak „always”, „usually”, „often”, „sometimes”, „rarely”, „never”.
- Określenia czasu wskazujące na powtarzalność i regularność, np. „every day”, „once a week”, „on Mondays”.
Budowa zdań
- Zdania twierdzące: Podmiot + czasownik (dodajemy -s/-es w trzeciej osobie liczby pojedynczej).
- Zdania przeczące: Podmiot + don’t/doesn’t + czasownik.
- Zdania pytające: Do/Does + podmiot + czasownik.
Użycie 'do’ i 'does’
- Używaj „do” dla I, you, we, they oraz „does” dla he, she, it w pytaniach i zdaniach przeczących.
- Zawsze używaj podstawowej formy czasownika jeśli w zdaniu występuje „do” i „does” w funkcji czasownika posiłkowego.
Typowe błędy
- Opuszczanie końcówki -s/-es w trzeciej osobie liczby pojedynczej.
- Niewłaściwe użycie „do” i „does”.
- Mylenie Present Simple z Present Continuous.
Pamiętanie o tych kluczowych punktach pomoże Ci w poprawnym stosowaniu czasu Present Simple.
Zakończenie
Mam nadzieję, że informacje i wskazówki przedstawione w tym wpisie okażą się dla Ciebie cenne.
Pamiętaj, że nauka języka angielskiego to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i regularnej praktyki. Ale trzeba znać podstawy.
Podziel się swoimi doświadczeniami, wątpliwościami czy sukcesami w komentarzu.
Twoje spostrzeżenia mogą być bardzo pomocne dla innych czytelników.
Jeśli uważasz, że ten wpis był pomocny, proszę, udostępnij go swoim znajomym, którzy również uczą się angielskiego.
Bądźmy razem częścią wspierającej się społeczności, która dąży do lepszego opanowania języka angielskiego!
Dobrego angielskiego
Marcin
Present Simple: Praktyczne Ćwiczenia
Na koniec chciałbym Ci polecić stronę (English Grammar Online), na której będziesz w stanie przećwiczyć wszystko to, o czym mówi ten wpis (i nie tylko).
Powodzenia!