This, that, these, those – treść i forma
Chciałbym, aby za każdym razem, gdy drużyna polska gra z drużyną angielską wynik odzwierciedlał liczbę możliwych form poszczególnych słów w obu językach.
Jeśli dyscypliną byłyby zaimki wskazujące (bo o nich dzisiaj mowa), wynik były 10:4. I to tylko do przerwy, bo potem dołożylibyśmy (my, Polacy) jeszcze wszystkie formy związane z odmianą zaimków przez przypadki.
No dobrze. To miejmy to już za sobą 😉
| this | ten, ta, to, tego, temu, tym, tej, tę, tą |
| that | tamten, tamta, tamto, tamtego, tamtemu, tamtym, tamtej, tamtą |
| these | ci, te, tych, tym, tymi |
| those | tamci, tamte, tamtych, tamtymi |
Dwa pierwsze wnioski z dzisiejszego wpisu?
Po pierwsze, w podstawowym znaczeniu, this znaczy ten, ta, to (plus odmiany tego zaimka), that znaczy tamten, tamta, tamto (plus odmiany), these oznacza ci, te (plus odmiany) i those oznacza tamci, tamte (plus odmiany). Więcej szczegółów znaczeniowych poznasz za chwilę.
Po drugie, angielskie zaimki this, that, these i those zachowują tę sama formę bez względu na to, jakiemu polskiemu przypadkowi odpowiadają.
Hurra!!! Przechodzisz do kolejnej rundy turnieju części wpisu.
This, that, these i those to zaimki wskazujące (demonstrative pronouns). Zaimki wskazujące ze swojej natury wskazują.
Wskazują na przykład „to” lub wskazują „tamto”. Ale mogą też pomóc wskazać, że chodzi o „ten” samochód, a nie „tamten”.
Aby swobodnie używać tych zaimków warto na nie popatrzeć z dwóch perspektyw.
„Bliskość„
Częścią DNA tych zaimków jest pojęcie „bliskości”.
Chodzi o „bliskość” w przestrzeni lub czasie tego, o czym mowa (na co zaimek this, that, these lub those wskazuje) od tego, kto mówi.
I tu pojawia się pierwsza oś podziału tych zaimków.
Zaimki this i these będą używane, gdy mowa o czymś blisko mówiącego.
Dla przestrzeni może to być coś, co jest fizycznie blisko. Na przykład to, co znajduje się w zasięgu ręki.
Dla czasu może to być jednostka czasu, w której mówiący się znajduje. Na przykład, dziś, bieżący tydzień, bieżący miesiąc lub bieżący rok.
Z kolei, zaimki that i those będą używane, gdy mowa o czymś oddalonym od mówiącego.
Czyli chodzi o wszystko to, co znajduje się lub ma miejsce poza „bliską” przestrzenią i „bliskim” czasem.
Liczba
Jest też inny sposób grupowania tych zaimków. Chodzi o liczbę tego, co jest przez nie wskazywane.
This i that używasz, gdy wskazujesz na rzeczy lub osoby w liczbie pojedynczej.
That i those używasz, gdy mowa o rzeczach lub osobach w liczbie mnogiej.
Tabela systematyzująca zaimki this, that, these i those pod kątem „bliskości” i liczby wygląda następująco:
| blisko | daleko | |
| liczba pojedyncza | this | that |
| liczba mnoga | these | those |
A oto kilka przykładów sytuacyjnych.
This, that, these, those – użycie w zdaniu
Angielskie zaimki wskazujące mogą pojawić się w zdaniu na dwa sposoby.
This, that, these i those przed rzeczownikiem
Gdy zaimki wskazujące występują przed rzeczownikiem mają wtedy funkcję określnika (determiner). Pozwalam sobie (wybacz) wprowadzić to gramatyczne określenie tylko dlatego, że ułatwia zapamiętanie tego, co te zaimki robią. One określają(!) rzeczownik, przed którym występują, wskazując, o który chodzi.
I like this book.
Lubię tę książkę. (tę, a nie jakąś inną)
That house looks strange.
Tamten dom wygląda dziwnie. (tamten, a nie jakiś inny)
It’s difficult to do these exercises.
Ciężko jest zrobić te ćwiczenia. (te, a nie jakieś inne)
Those clouds don’t look good.
Tamte chmury nie wyglądają dobrze. (tamte, a nie jakieś inne)
Let’s meet this evening.
Spotkajmy sie dziś wieczorem. (ten dzisiejszy wieczór, a nie inny)
What were you doing that night?
Co robił Pan tamtej nocy? (tamtej nocy, a nie innej)
These days I focus on my health.
Obecnie skupiam się na zdrowiu. (obecnie, czyli w tych dniach, a nie w innym czasie)
BTW (by the way, czyli przy okazji), these days to często używane angielskie wyrażenie oznaczające właśnie obecnie, aktualnie.
I will never forget all those years at school.
Nigdy nie zapomnę tamtych lat w szkole. (tamtych, a nie innych)
Bardzo przydatna para angielskich wyrażeń, która także ilustruje użycie zaimków this i that z określeniem czasu to:
this time
tym razem
This time I will let you go.
Tym razem ci daruję.
that time
tamtym razem
That time I was really scared.
Tamtym razem (wtedy) naprawdę się bałem.
This, that, these i those jako samodzielne zaimki
This, that, these i those mogą też występować w zdaniu samodzielnie, jako zaimki.
Mają wtedy charakter podobny do zaimka it, tyle, że nadają zdaniu znaczenie wynikające z „bliskości” i liczby tego, co reprezentują.
I like it.
Podoba mi się to. (ogólnie)
I like this.
Podoba mi się to. (coś blisko, czyli to, co na przykład trzymam w rękach)
I like that.
Podoba mi się to*. (coś daleko, czyli na przykład dekoracja sklepu po drugiej stronie ulicy)
* Zwróć uwagę, że po polsku raczej powiesz Podoba mi się to, nawet jeśli wskazujesz na coś odległego. W angielskim zasada „bliskości” jest bardziej restrykcyjna, choć w codziennym języku zdarzają się odstępstwa. Na przykład, jeśli przedstawisz komuś jakiś dobry pomysł, raczej usłyszysz I like that, niż I like this.
Tak samo jak zaimek it może być podmiotem zdania, tak samo w tej roli mogą wystąpić this, that, these i those.
It is too small.
To jest za małe.
This is too small.
To (blisko) jest za małe.
That is too far.
To (daleko) jest za daleko.
Przewaga this, that, these i those nad it ujawnia się w liczbie mnogiej, w której it nie występuje.
These are pretty.
Te (np. kwiaty) są ładne.
Those are strange ideas.
To są dziwne pomysły.
Analogicznie zaimki this, that, these i those mogą występować w pytaniach i przeczeniach.
Is this Peter?
Czy to Piotr?
That isn’t him.
To nie on.
Are these yours?
Czy to twoje (rzeczy)?
Those are not your problems.
To nie są twoje problemy.
This, that, these, those – „bliskość” i „dalekość” emocjonalna
Na koniec mniej oczywisty wymiar użycia zaimków this, that, these i those.
Z definicji pojęcie „bliskości” dla this, that, these i those odnosi się do czasu i przestrzeni.
Okazuje się, że nie tylko. Za pomocą tych zaimków możesz także oddać swój emocjonalny dystans lub bliskość do tego, o czym mówisz.
Zwróć uwagę na odcień znaczeniowy tych dwóch zdań.
I love this book.
Uwielbiam tę książkę.
I hate that book.
Nie nawidzę tej książki.
Oczywiście o emocjach mówią same czasowniki love i hate, ale użycie this (bliskość) lub that (dystans) dodatkowo „podkręca” znaczenie zdania.
This is it. To wszystko.
I hope you will find this post helpful. Mam nadzieję, że ten wpis Ci się przyda.
Dobrego angielskiego
Marcin